Filters

Primitivo

De -inmiddels populaire- druif Primitivo is al eeuwenoud. Zó oud dat over de oorsprong van de blauwe druif nog weleens onduidelijkheid bestaan heeft. Want, zoals de algemene opvatting luidt: Primitivo komt uit Italië. Uit de streek Puglia, gelegen in de hak van de laars. Ware het niet dat deze Tribidrag druif daar pas in de 18e eeuw arriveerde, toen een priester met de naam Don Francesco Filippo Indellicati de druivenstokken van een voor hem onbekende druif vanuit Kroatië meenam naar zijn eigen tuin.

Het viel hem op dat de druiven vóór alle andere druiven rijp waren. Daarom gaf hij de druif de naam ‘primitivus’, ofwel ‘de eerste’. De vroegrijpe druif gedijde goed in het zachte Mediterrane klimaat en werd succesvol in de regio Puglia.

Primitivo of Zinfandel?

Ondertussen arriveerde, in de 19^e eeuw, de Tribidrag druif vanuit Wenen, waar de Habsburgse monarchië de druif geïntroduceerd had, ook in Boston. Hier werd de ook daar onbekende druif enthousiast ontvangen door een teler, die er heil in zag en het als tafeldruif wilde verbouwen. Toen de fruitboer verhuisde naar Californië nam hij de -inmiddels omgedoopt tot Zinfandel- stokken mee. Ook in dit klimaat tierde de druif weelderig.

Primitivo wordt nu vaak in één adem genoemd met de Zinfandel, het Amerikaanse ‘broertje’ van de druif. Maar destijds waren de Italianen en de Amerikanen niet op de hoogte van elkaars succes en wisten ook niet dat het voor beiden geen inheemse druif bleek.

Eén en dezelfde druif

In de jaren ’60 van de vorige eeuw maakte een professor uit Californië nietsvermoedend een uitstapje naar Puglia en tot zijn verbazing leek de lokale wijn hier wel heel erg op die van thuis. Hij bracht de Primitivo mee naar Californië, daar werd ontdekt middels genetisch onderzoek dat deze identiek was aan de Amerikaanse Zinfandel.

Pas in de jaren ’90 werd ontdekt dat de fiere Italianen en de trotse Amerikanen beiden geen recht van spreken hadden: de druif bleek de Kroatische Tribidrag. Interessant detail: Tribidrag ‘vroeg’ verwijst net als Primitivo ‘de eerste’ naar het vroegrijpe karakter van de druif. Pas in 2001 werd het oordeel definitief door een onderzoek naar de wortels van de stokken: de Tribidrag bleek genetisch identiek aan de Kroatische ‘oerdruif’ Crljenak Kastelanski. De Primitivo, Zinfandel en Tribidrag stammen allen af van één en diezelfde druif uit Dalmatië.

Het karakter van de Primitivo

Terug naar Puglia en de Italiaanse Primitivo: de donkere druif heeft een gemiddelde zuurgraad en redelijk wat (zachte) tannine. Door het zonnige klimaat in het zuiden van Italië levert de druif soepele wijnen met een flinke body. Ontdek aroma’s van bramen, pruimen, vijgen en bosbessenjam. Maar ook zoethout, drop, anijs en tabak. In warme klimaten ontwikkelen de suikers goed en kan hij hoog in alcohol worden.

De meest gerenommeerde Primitivo wijnen komen uit DOC Primitivo di Manduria, de ‘Grand Cru’ onder de Puglia Primitivo’s. Deze wijn wordt voor 100% gemaakt van Primitivo druiven. In andere Primitivo gebieden worden ook blends gemaakt, zoals in DOC Gioia del Colle en DOC Brindisi.